ข้าวเปลือกแห้งความชื้น 14.0-14.5% น้ำหนัก 100 กก.
นำมาแยกได้สิ่งสกปรก 1% ผ่านกระบวนการสีกะเทาะเปลือกข้าวออกได้แกลบ 20%
เหลือเป็นข้าวกล้องประมาณ 79% ของน้ำหนักข้าวทั้งหมด
ขบวนการแปรรูปขัดข้าว
รำข้าว 10%
ข้าวขาว 69% ของน้ำหนักข้าวทั้งหมด
ใน 69% จะได้ ข้าวท่อน 1/4 1/2 และ 3/4 ประมาณ 2% 5 % และ 8% ตามลำดับ
ที่เหลือได้ข้าวสารประมาณ 54%
หรือเทียบต่อข้าวเปลือก 1 เกวียน ก็ประมาณ 540 กิโลกรัมครับ
การสีข้าวให้ได้มาตรฐานต้องเริ่มจากคัดเลือกวัตถุดิบ (ข้าวเปลือกคุณภาพดี) ไม่ชื้นจนเป็นฟันหนู
หรือแห้งเกินต่ำกว่า 14% ทำให้ข้าวเปราะในระหว่างการสี
การเลือกซื้อข้าวเปลือกมีข้อตกลงให้พิจารณาการเลือกซื้อกว่า 13 รายการ เป็นข้อตกลงระหว่างชาวนาหรือพ่อค้ากับโรงสีต้องถี่ถ้วน
ข้อสำคัญต้องเลือกใช้ระบบการสีข้าวที่ออกแบบมาเพื่อการสีข้าวแต่ละชนิด เครื่องสีข้าวขาว ข้าวหอม
มะลิ ข้าวนึ่ง ระบบการสีใช้ลูกยางกะเทาะไม่เหมือนกัน รวมถึงการใช้ตะแกรงโยก ตะแกรงเหลี่ยม ตะแกรง
กลม ลูกหินขัดข้าวขาว การพอกกากเพชร เทคนิคการปล่อยข้าวของคนปล่อยข้าวบนร้านสีเพื่อให้ได้%
ข้าวขาวหรือข้าวต้นสูงสุด การตรวจสอบตะแกรงโยกไม่ให้มีข้าวกลับหลัง การใช้ตะแกรงเหลี่ยมคัด%ฯลฯ
นอกจากนี้มีเทคนิคการลดต้นทุน เพิ่มประสิทธิภาพบางอย่าง กรณีมีเครื่องอบลดความชื้นไม่ทันข้าวเปลือกต้นฤดู เอาข้าวเปลือกแห้งความชื้นต่ำ 14%ผสมกับข้าวเปลือกความชื้นระดับ 16-18% สีพร้อมกันช่วยให้ได้ข้าวสารมี%ที่ไม่แตกต่างจากการสีข้าวเปลือกที่ 14%
ทำให้ได้ข้าวต้นคงเดิม และการสีข้าวนึ่ง มี%ข้าวต้นมากกว่าการสีข้าวธรรมดาเนื่องจากข้าวเปลือกผ่านการทำให้สุกที่อุณหภูมิ 60-70 องศาเซลเซียส เวลา 2-3 ชม.
แป้งในเมล็ดข้าวจะแกร่งและเหนียว ไม่เปราะง่ายในระหว่างการสีแปรสภาพ %ข้าวต้นที่ได้จากการสีจึงไม่เท่ากัน
ขึ้นกับเจ้าของโรงสีมีเทคนิคการบริหารจัดการและวิธีการใช้เทคโนโลยีการสีแปรสภาพที่ไม่เหมือนกัน
ว่ากันว่าในกระบวนการแปรสภาพข้าวเปลือกแต่ละเมล็ดที่ผ่านไปตามตะแกรง พัดลมดูดและท่อต่างๆรวมกันยาวกว่า 1 กม.มันจะถูกการเสียดสีและให้ความร้อนไปในตัว ความชื้นข้าวเปลือกระดับ 17-18% มันก็ถูกทำให้ลดลงไปในตัว %ข้าวต้นที่สีได้ก็คุณภาพเหมือนเดิม เทคนิคนี้ไม่ได้ทำให้ข้าวเหลืองหรือทำเพื่อลดคุณภาพข้าว แต่ถ้ารับข้าวเปลือกต้นฤดูความชื้น 27-28% มีข้าวเปลือกเข้าพร้อมๆกันจำนวนมาก เครื่องอบลดความชื้นข้าวเปลือกทำงานไม่ทันให้แห้งภายใน 2-3 วัน ข้าวมันก็เหลืองตั้งแต่ยังไม่สีแปรสภาพแล้วครับ
ข้าวที่ความชื้น25-30ลดลงมาที่17-18ง่ายครับลดได้เร็ว แต่จาก16-17จะให้ไปที่14มันลดช้ามาก
เคยเช็คเวลาตากในลาน เทข้าว 25-28ตอนเช้าบ่ายนี่จะเหลือ16-17แต่จะได้14นี่ต้องไปเก็บเย็นเลย
ถ้าผสมแล้วสีออกมาใช้เครื่องวัดจะไม่รู้ ที่มันจะเหลืองมันจะเหลืองเมล็ดที่ไม่แห้ง สีแล้วต้องไม่เก็บไว้ที่เรานาน
ถ้าเหลืองตอนข้าวเปลือกมันจะเหลืองเสมอ แต่วิธีนี้มันจะโดดเป็นบางเมล็ด
ที่มา http://pantip.com/topic/30569975
